Przerzutki tylne

Przerzutki tylne. Precyzyjne i błyskawiczne zmiany biegów

Odpowiedni dobór przełożeń to klucz do sprawnej i komfortowej jazdy. Za prawidłowy przebieg zmiany biegów odpowiada napęd składający się z kilku elementów: Dowiedz się, jak zbudowane są przerzutki tylne i na co zwracać uwagę podczas zakupu.

Rower pozwala nam poruszać się po terenie o różnym ukształtowaniu oraz po wielu rodzajach nawierzchni. Gdy trasa robi się trudniejsza, musimy włożyć więcej siły w pedałowanie. Wówczas z pomocą przychodzą przerzutki rowerowe, które pozwalają dostosować bieg do naszego tempa.

O ile w rowerach górskich MTB często można się obyć bez przerzutki przedniej, tak przerzutka tylna jest podstawowym elementem wyposażenia zarówno rowerów górskich, jak i szosowych czy miejskich. W tych ostatnich może też występować mechanizm planetarny, gdzie cała konstrukcja jest ukryta w piaście.

Przerzutka tylna – różne modele

Przerzutka tylna może obsługiwać od 5 do nawet 13 biegów, choć obecnie kasety rowerowe mają najczęściej od 8 do 12 przełożeń. Renomowani producenci mają w swojej ofercie różnie serie sprzętu, a w tym przerzutki rowerowe tylne specjalnie przeznaczone do rowerów górskich lub szosowych albo turystycznych. Zdarza się jednak, że niższe grupy osprzętowe można wykorzystywać w kilku typach rowerów, na przykład w góralach i rowerach trekkingowych.

Również w obrębie jednego typu roweru każdy producent proponuje kilka bądź kilkanaście modeli przerzutek tylnych – na przykład w ofercie Shimano do rowerów szosowych znajdują się między innymi tylne przerzutki Shimano 105, Ultegra oraz Dura Ace. Choć wszystkie one obsługują kasety 11-rzędowe, różnią się wytrzymałością, masą oraz rozwiązaniami konstrukcyjnymi.

Podstawową różnicą między przerzutkami tylnymi jest ich dopasowanie do liczby biegów w kasecie. Przerzutka tylna 10-rzędowa obsłuży kasetę mającą 10 zębatek, zaś na przykład 11-rzędowa - kasetę z 11 zębatkami. Nieco inaczej wygląda sprawa z kasetami wyposażonymi w mniej zębatek. Nie jest bowiem potrzebna osobna przerzutka tylna 7-rzędowa i osobna przerzutka tylna 8-rzędowa. Napędy 6-, 7- i 8- rzędowe korzystają z tych samych przerzutek, łańcuchów itd.

Budowa przerzutki tylnej

Przerzutka tylna składa się z korpusu ze sprężyną, śrub oraz wózka odpowiadającego za napięcie łańcucha (długiego, średniego lub krótkiego), w którym znajdują się kółeczko prowadzące i kółeczko napinające. Pierwsze z nich jest odpowiedzialne za prowadzenie łańcucha, natomiast drugie odciąga dolną sekcję łańcucha, aby był on odpowiednio naprężony. Kółeczka mogą być wykonane z kompozytu, aluminium lub carbonu i różnią się rodzajem zastosowanych łożysk: maszynowych, ślizgowych lub coraz rzadziej stosowanych kulkowych.

Przeważnie przerzutka rowerowa montowana jest na haku znajdującym się na tylnym widelcu ramy rowerowej. Rzadziej spotyka się rozwiązania polegające na montażu przerzutki pod osią piasty oraz bezpośrednio do ramy.

Przerzutki tylne różnią się też długością wózka. Krótszy wykazuje nieco większą dokładność działania i nie jest tak wrażliwy na uszkodzenia spowodowane zahaczeniem o przeszkodę. Dłuższe wózki są jednak niezbędne do obsługi większej liczby zębów w kasecie.

Jak działa przerzutka rowerowa?

Przerzutka tylna działa po naciśnięciu manetki znajdującej się przy kierownicy. W tradycyjnych napędach dochodzi wówczas do naciągnięcia linki, która wprowadza przerzutkę w ruch, natomiast w nowoczesnych przerzutkach elektronicznych zmiana odbywa się z wykorzystaniem baterii.

Przerzutka pozwala nie tylko na bardziej komfortową jazdę, ale umiejętnie wykorzystywana przedłuża też działanie całego napędu. Dobieranie przełożeń z wyprzedzeniem w ciężkim terenie i jazda z odpowiednią kadencją dobrze wpływają na żywotność łańcucha i kasety.

Aby zapewnić najlepszą jakość działania, w napędzie nie powinno mieszać się elementów od różnych producentów. Przerzutka tylna SRAM powinna pracować razem z manetką tej samej firmy. Podobnie z osprzętem Shimano.

Wybór odpowiedniego biegu

Dobry dobór przełożeń sprawia, że w wymagającym terenie możesz wrzucić lżejszy bieg, dzięki któremu płynnie pokonasz trudności. Gdy zaś trzeba będzie przyspieszyć, za sprawą przerzutki tylnej wrzucisz cięższe przełożenie, które pozwoli się szybko rozpędzić i dobrać dobrą kadencję do dużej prędkości.

O czym należy pamiętać podczas korzystania z przerzutki? Podczas zmiany biegu powinno się choć delikatnie zwolnić nacisk na pedały. Nie można też jednak popadać w skrajność. Przerzutki – zwłaszcza najlepsze modele renomowanych producentów przeznaczone do ścigania – zostały zaprojektowane tak, aby poradzić sobie nawet w kryzysowych sytuacjach, gdy do zmiany biegów dochodzi przy dużym nacisku.

Regulacja przerzutki tylnej

Aby cały napęd działał zadowalająco, konieczne jest odpowiednie ustawienie przerzutki tylnej. Niezależnie od marki przerzutki reguluje się w podobny sposób, odpowiednio regulując dokręcenie śruby nastawczej „H”.

 Gdy jest ona prawidłowo wkręcona, łańcuch powinien płynnie poruszać się po wszystkich zębatkach. Należy też wyregulować śrubę nastawczą „L”, która zapobiega spadaniu łańcucha poza zakres kasety.

Dbając o przerzutkę tylną, powinno się usuwać z niej zabrudzenia, które mogą zbierać się zwłaszcza w kółeczkach.

Właściwie działająca przerzutka rowerowa pozwala czerpać maksymalny komfort z jazdy – niezależnie, czy wybierasz się na rekreacyjną przejażdżkę, czy startujesz w wyścigu, w którym liczy się każda sekunda, zmiany przełożeń muszą być precyzyjne i błyskawiczne.

Warto przeczytać

Dlaczego warto serwisować rower?

Jak zadbać o napęd rowerowy?

Oświetlenie - Widoczność ma znaczenie